New Ways of Distribution. W jakim kierunku podąża dystrybucja filmowa w Europie?

To Internet stanowi dzisiaj o przyszłości dystrybucji filmowej. Jednak żeby w zalewie informacji i atrakcji przyciągnąć dzisiaj widza – trzeba inwestować w marketing i nowe technologie. Wypracować nowe modele biznesowe. Jak radzą sobie europejskie portale VoD w erze cyfrowej? O tych wszystkich palących problemach naszego kontynentu rozmawiali specjaliści z branży podczas konferencji New Ways of Distribution, która odbyła się 29 października 2015 roku. Wydarzenie zostało zorganizowane przez Creative Europe Desk Polska w partnerstwie z Krajową Izbą Producentów Audiowizualnych.

W Europie coraz mniej ludzi chodzi do kina. Widownia kinowa się starzeje. Młodzi ludzie częściej korzystają z nielegalnych kopii zamieszczonych w Internecie. Dlaczego? Jest szybko, wygodnie i bez opłat. – Doba ma nadal 24 godziny, a w tym czasie poświęcenie 2 godzin na płatny film to długo – mówi producent Kamil Przełęcki. – Zwłaszcza, że mamy dostęp do ogromnej ilości produkcji darmowej – nie chodzi tu tylko o nielegalne serwisy z filmami, ale i o filmy tworzone przez innych użytkowników, gry i inne atrakcje. Jak w tym wszystkim przyciągnąć widza?

Spider’s Web podaje, że 94% osób poszukujących treści wideo w Internecie, regularnie korzysta z pirackich serwisów. Według raportu jest to 7,5 mln osób, co przekłada się na 30% wszystkich polskich internautów i 1/5 Polaków w ogóle. Internauci korzystają jednak również z legalnych źródeł. Ok. 50% osób szukających seriali i wydarzeń sportowych oraz 73% osób szukających filmów korzysta zarówno z legalnych, jak i nielegalnych źródeł, przy czym te drugie są dominujące (stanowią ok. 66%).

Zbadano, że dzisiaj 50-60% internautów ogląda treści wideo na urządzeniach mobilnych. I w większości nie są to filmy pełnometrażowe. Czego oczekuje widz w erze digitalizacji? Światło na to zagadnienie rzuca Christian Greece z Europejskiego Obserwatorium Audiowizualnego: – Wraz ze zwiększeniem ilości urządzeń mobilnych widz oczekuje dostępu do treści w każdym miejscu i czasie. Stąd bierze się popularność wielu serwisów VoD, jak Netflix czy Amazon, gdzie udostępnia się ogromne ilości filmów, głównie maintstremowych. (…) Zaczyna również działać tzw. efekt Netflixa – po wejściu spółki na niektóre europejskie rynki narodowe – oglądalność treści wideo zwiększyła się wielokrotnie.

Czyli Netflix wychodzi naprzeciw zainteresowaniu klientów? Tworzy serwis z nieograniczonym, płatnym dostępem do najnowszej produkcji. Na pierwszy rzut oka wszystko wygląda dobrze. Zapominamy jednak o całej masie niszowej produkcji, stanowiącej część naszego dziedzictwa narodowego, której Netflix, skierowany raczej na powiększenie zysków – nie będzie chciał do swej bazy przyjąć.

Z racji coraz większego spadku sprzedaży DVD/Blu-ray – VoD staje się dzisiaj głównym kanałem dystrybucji filmów. Nie generuje jednak odpowiednich zysków, a produkcja przecież wymaga nakładów. Dzisiaj wielu dystrybutorów zarabia poprzez reklamy umieszczone przed lub podczas wyświetlenia filmu w Internecie. Dodajmy, że nie są to wysokie zarobki. Z punktu widzenia dostawcy treści, powinno się uświadomić widza, aby korzystał z legalnych źródeł. Wtedy zarobią twórcy dzieł. W Polsce te działania wspiera Legalna Kultura.

Tworzenie narodowych platform w Europie jest o tyle ważne, że Netflix po wejściu do danego kraju zagarnia cały rynek VoD (w Wielkiej Brytanii Netflix opanował już 75% rynku VoD). – W tej sytuacji ważny jest tylko zysk, więc mniejsi gracze wypadają z rynku – dodaje Christian Greece. Tylko silna, rodzima platforma może wspierać różnorodność europejskiego kina.

Sposób na prężnie działającą platformę znalazła Karin Haager – twórca austriackiego serwisu VoD Flimmit. Współpracując z naczelną siecią telewizyjną w Austrii ORF – udostępnia ogromny procent rodzimej produkcji – począwszy od telewizyjnej, niszowej, aż po wysokobudżetowe filmy niemieckojęzyczne. Flimmit jest dostępny na wszystkich urządzeniach mobilnych, więc użytkownik może korzystać z serwisu w sposób nieograniczony. W ofercie opartej na subskrypcji czy kupnie pojedynczych treści – widzowie mają dostęp do odpowiednio posegregowanych filmów, gdzie znajdą również wiele europejskich produkcji (np. „Idę”). Szeroki kontent mieści w sobie również festiwale i premiery online. I to wszystko legalnie.

Popularność zdobywa również dystrybucja „day-and-date” – która zakłada znaczne skrócenie okien eksploatacji lub wręcz zmianę ich kolejności. W ten sposób film w dniu premiery zostaje wyświetlony w kinach oraz udostępniony jednocześnie lub tydzień, dwa tygodnie później na płatnej platformie. Muriel Joly z projektu TIDE dystrybuowała w ten sposób kilka filmów – premiera miała miejsce w kilku krajach w tym samym czasie. Były to produkcje niszowe, skierowane głównie na rynek europejski. Współpraca dystrybutorów z kilku państw decydowała o spójnej i rozległej kampanii reklamowej w Internecie. Takie działanie wspiera rodzimy rynek kultury. Eliminuje również koszty, które pojawiają się, gdy dystrybutor na własną rękę sprowadza film do własnego kraju.

Priorytetem Komisji Europejskiej jest idea międzynarodowej współpracy przy zakupie filmów i dystrybucji w wielu krajach. Współdziałając z Komisją Europejską dystrybutorzy nabywają prawa do potencjalnie wartościowych filmów z różnych krajów europejskich. Tego rodzaju działalność ma na celu wsparcie rynków narodowych (sprzedaż arthousowego kina) i międzynarodowych (obieg wartościowych filmów) oraz różnorodności europejskiego kina. – Dzisiejsi dystrybutorzy muszą bronić się przed zalewem filmów amerykańskich, których ilościowo wyświetla się więcej – dodaje Muriel Joly.

Prezentowany przez Marka Bienia program Scope 100, który jest organizowany przez Gutek Film przy finansowym wsparciu Programu Kreatywna Europa, ma na celu przyciągnięcie uwagi widowni oraz zaangażowanie widzów w proces wyboru i dystrybucji europejskich filmów. W projekcie uczestniczy kilku dystrybutorów z krajów należących do Programu Kreatywna Europa – komponent MEDIA. Każdy z nich wybiera w swoim kraju z pośród kilkuset zgłoszeń grupę 100 osób, dla których kino jest życiową pasją. Są to ludzie z różnych środowisk, w różnym wieku, z różnym wykształceniem. Uzyskają oni darmowy dostęp poprzez internetową platformę VoD do 10 nowych europejskich filmów, pokazanych w ostatnim roku na światowych festiwalach filmowych, które odpowiednio oceniają, punktują i recenzują. Najwyżej oceniony film wejdzie do dystrybucji kinowej w danym kraju. Po jego wyborze uczestnicy zostaną także zaproszeni do współpracy przy jego promocji – będą współdecydowali o polskim tytule, plakacie, materiałach reklamowych, zwiastunie, a także staną się ambasadorami filmu, promując go na poziomie lokalnym. Scope 100 to już druga edycja programu, który w ubiegłym roku pod nazwą Scope 50 spotkał się z dużym sukcesem.

Dzisiejszy dystrybutor narażony jest na poważne ryzyko. Aby dotrzeć z filmami do odbiorcy – który wymaga tej dostępności wszędzie i o każdym czasie – musi inwestować w nowe technologie i aplikacje na urządzenia mobilne, dzielić się zyskami z producentem i podjąć zmasowane działania marketingowe. – Dzisiaj trzeba przyciągać widza poprzez unikatowe sposoby promocji, często oparte o portale społecznościowe – mówi Gábor Böszörményi, członek zarządu Europa Distribution. Nadal nie mamy pełnej świadomości, jakie perspektywy niesie ze sobą era obrazu cyfrowego. Dynamika zmian skłania nas do refleksji nad tym, jaki będzie odbiorca przyszłości.

Dzięki uprzejmości naszych prelegentów, poniżej udostępniamy prezentacje omawiane podczas konferencji New Ways of Distribution.

Trends in Europe – Gábor Böszörményi (Mozinet Ltd.) – PDF

VoD market in Europe – Christian Grece (European Audiovisual Observatory) – PDF

How to build the VoD portal from scratch – Karin Haager (Flimmit) – PDF

TIDE : Experimenting new distribution models – Muriel Joly (IPEDA) – PDF

Data publikacji: 03/11/2015

New Ways of Distribution. W jakim kierunku podąża dystrybucja filmowa w Europie?

Przeczytaj również: